Reke, banje, jezera ...

Naslov: Reke, banje, jezera ... Uto Mar 10, 2015 5:55 pm

REKA ČIK

Čik je reka u severnom delu Vojvodine u regionu Bačke. Izvire kod sela Čikerija u Mađarskoj uz samu granicu prema Srbiji. Duga je oko 95 km i uliva se u Tisu kao desna pritoka kod Bačkog Petrovog Sela.
Čik izvire u severoistočnom delu Subotičke peščare, zapadno od Subotice. Izvor je na visini od oko 128 metara i ima elemente tipičnog potoka u blizini zaseoka Čikerija i Kobino Selo. Teče prema jugoistoku prolazeći kraj Verušića i Naumovićeva.

Poprima dimenzije reke u blizini Čantavira i Dušanovca. Da bi se regulisao tok, izgrađene su brane sa obe strane kod Čantavira i u blizini ušća. U donjem delu toka na obalama raste gusta trava do dubine od 2-4 metra. Čik dalje teče pored Tornjoša, Svetićeva i Obornjače, a kod Bačkog Petrovog Sela se uliva u Tisu na nadmorskoj visini od 74 metra.
U Čiku živi nekoliko vrsta ribe kao što su linjak, štuka i šaran. Ime reke vodi poreklo od mađarske reči csikó što u prevodu znači "ždrebe". Površina sliva je oko 480 km2.
Reke, banje, jezera ... Cik1

Došla je tiho i ušla u legendu

Naslov: Re: Reke, banje, jezera ... Uto Mar 10, 2015 6:00 pm

Mutnjača i Anđina jama

Gotovo na tromeđi tri atara, šajkaškog, đurđevačkog i mošorinskog, nalaze se dva lepo očuvana prirodna jezera Mutnjača i Anđina jama. Upravo njihov položaj sačuvao ih je od pošasti koje sobom nosi savremena civilizacija, jer se nalaze daleko od glavnih puteva pa su dostupna samo pravim ljubiteljima prirode. Do njih vode isključivo poljski putevi, dobro znani samo meštanima Šajkaša, Mošorina i Đurđeva. Oko njih poneki salaš, bez struje, na kojima se još živi kao u nekim starim vremenima iz kojih pamtimo romantične pričice. Prostrani pašnjak sa stadima ovaca i goveda, krdima svinja, jatima gusaka, ostavljaju utisak da ovde još živi ona stara Vojvodina. Mutnjača predstavlja jezero nepravilnog oblika čija se vodena površina prostire u tri kraka koja nemaju imena. Dva manja kraka su razdvojena poluostrvcem Bagrenac, nazvanom po velikom bagremu koji je ovde donedavno stajao i svojom krošnjom pravio debelu hladovinu. Voda je još uvek čista i bistra, a zamuti se tek pred neku ozbiljniju promenu vremena. Dubina je, kažu poznavaoci, na mestima i do pet metara. U jezeru ima ribe pa ga često posećuju i pecaroši. Leti je na Mutnjači mnogo kupača, a brojni meštani pomenutih naselja će vam s ponosom reći da su baš ovde naučili da plivaju. Anđina jama je nepunih 200 metara istočnije od Mutnjače. Površinom je znatno manja i ima gotovo pravilan elipsasti oblik kao da se nalazi u vrtači ili čak krateru. Zato joj naziv jama u potpunosti odgovara. Sa zapadne i severne strane ima strmu obalu, dok je sa juga i istoka obala niska. Salašari je koriste za napajanje stoke. Priobalje je obraslo trskom, što predstavlja pogodnost za gnežđenje barskih ptica. Ribe ovde, kažu, nema.
Među meštanima okolnih naselja sačuvana je legenda o tome kako je ova jama dobila ime. Nekada davno, krajem zime, prolazili su ovuda svatovi koji su, da ne obilaze jamu, hteli baš da pređu preko leda koji se topio i tom prilikom udavi im se mlada po imenu Anđa. Od tada se ovo jezerce naziva Anđina jama. Valjda zbog legende, sve je ovde mistično. Veruje se da je jama veoma duboka – čak preko dvanaest metara!

Mutnjača i Anđina jama su vrlo neobična jezera, čak i po načinu postanka. Zbog blizine Tise mnogi veruju da su to ostaci nekadašnjeg rečnog korita. Profesor dr Branislav Bukurov, u svom radu ''Jezera i bare u Bačkoj'', iznosi mišljenje da je Mutnjača nastala u udubljenju zaostalom od eksplozije gasova iz unutrašnjosti Zemlje. Ako je tako nastala Mutnjača, istog bi načina postanka bila i Anđina jama, koja po svom obliku i izgledu baš liči na nekakav krater. Prema tome, ova su jezera po načinu postanka veoma specifična i jedinstvena su u Vojvodini.

Prema predlogu Prostornog plana razvoja opština Titel i Žabalj, na čijim se granicama nalazi, Mutnjača bi trebala da postane izletnička zona Đurđeva, Mošorina i Šajkaša, naselja koja danas imaju oko 13.000 stanovnika. Do nje bi se izgradili putevi, prostor bi se ozelenio, u jezero bi se pustile plemenite vrste ribe pa bi tako postalo raj za izletnike, kupače i pecaroše. Naravno, moraće se voditi računa i o zaštiti ovih jezera, bisera Šajkaške, čija će priroda dolaskom velikog broja ljudi biti ugrožena.

Nikola D. Turajlić
12. Apr 2007.

Došla je tiho i ušla u legendu

Naslov: Re: Reke, banje, jezera ... Uto Mar 10, 2015 6:04 pm

JEGRIČKA

Jegrička predstavlja najveću rečicu na Bačkoj južnoj lesnoj terasi. Nekada najduža autohtona Vojvođanska reka, nema klasičan izvor i predstavlja sistem povezanih bara kroz koje voda otiče do svog ušća u reku Tisu. Vodom se snabdeva iz više depresija južno od mesta Despotovo, gde se i nalazi njen prirodni početak.

Bogatstvo flore odlikuje se prisustvom 76 biljnih vrsta i 16 biljih zajednica. Među vodenim i močvarnnim biljkama posebno se izdvajaju zaštićene i ugrožene vrste sa Crvene liste flore Srbije (beli lokvanj, barska paprat, vodeni orašak, mešinka). Posebnu lepotu daju plivajuće zajednice belog lokvanja, oraška i mrestnjaka uz gustu vegetaciju trske i rogoza u priobalju. Livade na ostrvima obrasle su stablima domacih topola i žbunjem.
U Jegričkoj je prisutno 20 vrsta riba, grupisanih u okviru 6 familija. Dominira familija šarana, a od unesenih riba zastupljeni su srebrni karaš, beli amur, amurski čebačok, američki somić i sunčanica. Od ugroženih i retkih vrsta najznačajnije su čikov, štuka, smuđ, som i šaran.Bogatstvo barskih ptica, kao fundamentalna vrednost, ogleda se kroz 198 registrovanih vrsta

Vodozemci koji nastanjuju ovo vlažno područje su više vrsta žaba i mali vodenjak. Od gmizavaca je prisutna retka i ugrožena vrsta barske kornjače, kao i dve vrste zmija: belouška i ribarica. Od sisara koji nastanjuju obalu Jegričke veliki broj pripada strogo zaštićenim divljim vrstama, a od posebnog značaja je prisustvo vidre. Od predstavnika glodara zastupljeni su vodena voluharica, poljski miš, poljska voluharica, kao i bizamski pacov. Od predstavnika mesoždera izdvajaju se lasica, kuna belica, jazavac i lisica, a od lovne divljači srna i zec.

U blizini Temerina Jegrička se deli na dva dela. Jednim delom teče ka severu, protiče pored sela Gospođinci i završava se u močvarama oko Žablja. Drugi deo napaja ribnjak kod Žablja, veličine 0,98 km², teče ka jugoistoku i kod Jurišne Humke se uliva u TisuOd Despotova, do mesta na kojem kod Žablja, uvire u Tisu, onda ima 65 kilometara.
Park prirode „Jegrička“ je područje bogato živim svetom, očuvanim prirodnim vrednostima i prelepim pejsažima. Bilo da ste ribolovac, biciklista ili prosto želite da se prošetate i uživate u cvrkutu ptica, ovo mesto nudi savršen odmor od gradskog, užurbanog načina života.

Reke, banje, jezera ... Jegricka1

Došla je tiho i ušla u legendu

Naslov: Re: Reke, banje, jezera ... Čet Mar 12, 2015 9:49 pm

SLANO KOPOVO, NOVI BEČEJ
SÓSKOPÓ, TÖRÖKBECSE

Slano kopovo je jedan od poslednjih reprezentativnih primera panonskih slatina i pustara koje su od izuzetnog značaja za očuvanje bogatstva biljnog i životinjskog sveta Vojvodine. Nastalo je delovanjem reke Tise koja je u prošlosti često menjala svoj tok, razlivala se i plavila okolne udoline. Jedan od prastarih rečnih meandara je i Slano kopovo, u Banatu kod Novog Bečeja, zaostao nakon obilnih melioracija na tlu Vojvodine.

Na području Slanog kopova se javljaju specifične slatinske biljne zajednice koje su u fazi nestajanja u celoj Panonskoj niziji. One se odlikuju prisustvom velikog broja retkih i ugroženih vrsta i, osim na Slanom kopovu, očuvale su se još jedino na lokalitetima Okanj i Rusanda. Specijalni rezervat prirode ”Slano kopovo” je uredbom Vlade Republike Srbije 2001. godine proglašen za prirodno dobro od izuzetnog značaja prve kategorije. Za staraoca ovog prirodnog, dobra koje se prostire na 976 hektara, odredeno je Lovačko udruženje iz Novog Bečeja.

Ovaj rezervat jedno je od najvažnijih i najosobenijih staništa ptica u Srbiji i Evropi, gde se gnezdi znatan broj vrsta sa svetske crvene liste ugroženih ptica. Do sada je na Slanom kopovu zabeleženo prisustvo više od 200 različitih vrsta. Ovo područje je najznačajnija usputna migratorna stanica za više stotina hiljada ptica vodenih staništa iz mnogih krajeva Evrope i zapadnog Sibira.

Reke, banje, jezera ... Slano-kopovo1

Došla je tiho i ušla u legendu

Naslov: Re: Reke, banje, jezera ... Pet Mar 13, 2015 7:57 pm

NERA

Nera je leva i najmanja pritoka Dunava. Ona izvire u Rumuniji a u našu zemlju ulazi kod sela Kusića. Od tog mesta pa do ušća u Dunav, Nera predstavlja graničnu reku prema Rumuniji u dužini od 27 km.
Bela Crkva se nalazi u centralnom delu proširenja reke Nere naslanjajući se na njen severni, viši obod, a južnije spušta se u vlažnu i barovitu Nerinu dolinu. Ovo više zemljište vrlo je pogodno za vinogradarske kulture, a ostalo zemljište za zemljoradnju. Kao tle nekadašnjeg Panonskog mora, ovo zemljište ima veliki privredni značaj. Zemljište oko Bele Crkve pruža povoljne uslove za razvoj vinogradarstva i voćarstva. Zbog tako pogodnih uslova, kotlina je gusto naseljena.
Na reci Neri podignuta je brana na desnoj obali 1762. godine. Na levoj obali podignuta je 1810. godine. Godine 1812. premeštena je ova brana 150 hvati¹ uzvodno da bi se tri mlina obezbedila od poplave. Godina 1812. izršena je prva, a 1842. godine izvršena je druga regulacija reke. Ova regulacije izvršena je u cilju unapređena mlinarstvo u Vojnom konunitetu Bela Crkva. Godine 1840. podignut je most preko kanala prema Kusiću.Dana 20. juna 1856. godine izvršena je nova regulacija reke Nere. Godine 1868. proširen je mlinski kanal kog Langoveta i Vračevgaja, a poplavljen kod Bele Crkve. Do 1869. godine novi mlinski kanal bio je potpuno izgrađen.
1 hvat = 1,90 metara

Reke, banje, jezera ... Nera1

Došla je tiho i ušla u legendu

Naslov: Re: Reke, banje, jezera ... Uto Mar 17, 2015 6:16 pm

Ludoško jezero

Na krajnjem severu naše zemlje, sedam kilometara od Palića i 12 km istočno od Subotice nalazi se Ludoško jezero, koje je 1944god zbog svog bogatog biljnog i životinjskog sveta kao i naročite lepote proglašeno za specijalni rezervat prirode. Ludoško jezero predstavlja drugo po veličini jezero u severnoj bačkoj. Prosečna dubina iznosi 1metar. Nalazi se na graničnom mestu dve prirodno - geografske celine. Srednje bačke lesne zaravni i Subotičko - Horgoške pešćare. Samo jezerskoro okno nastalo je strpljivim radom vetra pre oko milion godina. Vetar je napravio udubljenje u kome se zadržala voda koja iz njega nije mogla da otekne dalje ka peščanim dinama. Od samog nastanka pa do danas, Ludoško jezero je dom i utočište velikom i raznovrsnom broju biljnih i životinjskih vrsta. Oko rubova jezera rastu šaševi, šarene vrbičice, žute perunike. Na proleće, kada livade okolo Ludoškog jezera bivaju poplavljene, ono postaje mesto razmnožavanja najrazličitijih vrsta vodozemaca.
Ludoško jezero predstavlja i pravi ribolovački raj .U njemu živi oko dvadeset vrsta riba, a među njima je i zaštićena vrsta Čikov. Ludoško jezero je značajan ornitološki centar u našoj zemlji. Na osnovu istraživanja, arheolozi su utvrdili da je na obalama ovog jezera neobične lepote bilo smešteno najstarije naselje u ovom području.

Reke, banje, jezera ... 110261196808563720401294

Reke, banje, jezera ... 110261196808563720401294

Reke, banje, jezera ... 110761746808563487067988

Došla je tiho i ušla u legendu

» Panonska jezera - Panonika
» Banje Srbije
» Upisite ili rezerv. smestaj www.banje-srbije.com