Specijalne Igre

M a n k a l a

U iskopinama iz 1400-e godine Pre Nove Ere, na području Seveerne Afrike su pronađene mnogobrojne ploče sa udubljenjima, koje su korišćene za igru „Mankala“(Manhala).
Broj udubljenja na njima je rezličit, a kreće se od 10, do 28.
Savremeni oblik Mankale, pominje se u Egipatskim zapisima iz XVII-og Veka.
Tamo se ona igrala po Kafeima, gde je po tradiciji, gubitnik najčešće plaćao kafu za sve prisutne, a na taj oblik hazarda se čak gledalo sa određenim simpatijama.
Izgled Table za Mankalu:
[You must be registered and logged in to see this image.]
Kao što se vidi na slici, Mankala-Tabla sadrži na sebi 12 udubljenja, koja su raspoređena u dva reda, po 6.
Za igru se još koriste 72 zrnaca, ili kamenčića, koja su međusobno identična.
Polja (udubljenja) koja su na slici označena velikim slovima, pripadaju jednom igraču, a sa malim, protivniku.
POČETAK IGRE : Bilo koji igrač uzima sve Kamenčiće i raspoređuje ih bez brojanja, u dva-tri udubljenja na sredini svoje strane, kao i protivnička, koja se nalaze naspram njih (npr, C, D, c, d).
Broj kamnčića bi trebao da bude približno jednak.
Igrač se može odlučiti i za drugačiji početak igre, što isključivo odlučuje on sam i to, tek kada uzme Kamenčiće u ruku.
On ih može približno po pola spustiti u udubljenja „A“ i „a“, dok su ostala u tom slučaju prazna.
Broj figura sa jedne i druge strane, ne odlučuje o konačnom ishodu igre.
Ipak, ako protivnik nije zadovoljan podelom, pre prvog poteza, ima pravo okrenuti Tablu za 180 stepeni.
U tom slučaju, on uzima suparnička polja, a svoja prepušta njemu.
TOK IGRE : Prvi igra „Nedelitelj“.
Međutim, ako je okrenuo Tablu za 180 stepeni, gubi pravo prvog „Hoda“.
Igrač koji je na potezu, uzima sve Kamnčiće iz jednog svog udubljenja.
U suprotnom smeru kretanja skazaljke na satu, on ih „Seje“, odnosno, jedan po jedan spušta po redu, u svako udubljenje.
Kada dođe do kraja svog reda, na isti način to produžava činiti i u protivničkom, a ako ih preostane, ponovo prelazi u svoj.
Kamenčići se „seju“ do poslednjeg, a ni jedno udubljenje se ne preskače.
Ishod poteza zavisi od mesta, na koje padne poslednji Kamen.
Postoje tri različite mogućnosti :
-Poslednji kamen pada u prazno udubljenje , potez prelazi protivniku.
-Kamen pada u udubljenje, gde se već nalaze 2, 4, 5, ili više njih.
Isti igrač nastavlja potez tako, što uzima ceo sadržaj tog udubljenja i produžava sa „sejanjem“.
-Kamen pada u udubljenje, gde ih se već nalaze 1, ili 3. Sa novoprispelim, sada ih je ukupno 2, ili 4.
Igrač ih uzima, a sa njima i sadržaj protivničkog udubljenja, koje se nalazi preko puta i sve ih zadržava kao svoj „Plen“.
On zatim broji kamenčiće u predhodnom udubljenju, a ako se ispostavi, da ih je 2, ili 4, uzima i njih, kao i one na protiv.
Dalje se ponovo posmatra predhodno polje itd.
Kada se u posmatranom polju nalazi neki drugi broj figura, sa uzimanjem „Plena“ je završeno.
Isti igrač, preuzima sadržaj bilo kog svog udubljenja i nastavlja sa „sejanjem“.
Ako se i ovaj postupak završi uzimanjem „Plena“, igrač nastavlja potez i preuzima sadržaj, ali sada obavezno iz sledeće rupe po redu (više ne po sopstvenom izboru).
KRAJ PARTIJE : Ako se na strani jednog igrača nađe više od jednog Kamena, a na protivničkoj ni jedan, on mora pre svog poteza, prebaciti jedan Kamen u prvo udubljenje na protivničkoj strani.
Ako na Tabli preostanu ukupno 2 Kamena, čim se oba nađu na strani jednog igrača, on ih uzima kako svoj „Plen“.
U slučaju da na Tabli ostane samo jedan Kamen, on odmah prelazi u „Plen“.
Partija je završena, kada Tabla ostane prazna.
Takmičari broje zaplenjene figure, a razliku, kao svoje bodove upisuje onaj ko ih ima više.
Sledi nova partija.
Konačan pobednik je igrač, koji prvi sakupi 60, ili više bodova.

W a r i

Wari je originalna Afrička igra,nastala u tamošnjim urođeničkim plemenima,a kako datira iz perioda Pre Nove Ere,sigurno je najstarija igra na Svetu,koja se još uvek aktivno igra. Poznata je u celom Svetu,ali je ipak najpopularnija u svojoj postojbini.
U igri učestvuju 2 igrača.
U svojoj originalnoj verziji,izvodi se na zemlji i to tako,što svako ispred sebe kopa po 6 rupa.Igrači zatim,svako sa svoje desne strane igrališta,pravi po jedno veće udubljenje,u koja odlažu svoje „Zarobljenike“.Naravno,ako se igra na stolu,postoji specijalizovana Ploča sa 12 udubljenja i sa po jednom većom rupom,sa svake bočne strane.Pored ovoga,neophodna su još i 48 istovetnih Kamenčića,ili Zrnaca.Na početku igre,ona se raspoređuju,u svako polje po 4.
[You must be registered and logged in to see this image.]
TOK  IGRE : Igrač,čija su polja od 1,do 6,igra prvi.On uzima sadržaj bilo kog svog udubljenja i „seje“ ga (redom,u svaku rupu ostavlja po jedan Kmenčić) u pravcu strelice.Nije bitno,da li su njegova,ili protivnička polja,već ih mora rasejavati po redu,bez preskoka.
Npr,ako igrač uzme figure sa polja br.5,po jednu ostavlja na polja:6,7,8 i 9.
Dalje igra protivnik.On takođe uzima sa bilo kog polja sve figure i „seje“ ih redom,u pravcu strelice.
Igrači igraju naizmenično,a broj Kamenčića na poljima stalno varira.
ZAROBLJAVANJE : Ako igrač završi potez na jednom od protivničkih polja,a sa poslednjom spuštenom figurom formira broj 2,ili 3,uzima ih i prebacuje u svoje polje za „Zarobljenike“.
Zarobljenici se mogu uzimati,samo sa protivničkih polja i to,ako poslednja spuštena figura formira „Dvojku“,ili „Trojku“.
Primer:
[You must be registered and logged in to see this image.]
U primeru na slici,igrač preuzima Kamenčiće sa polja br.3 i redom ih spušta na: 4,5,6,7 i 8.Pošto je polje br.8 protivničko,a u njemu se sada nalaze 2 Kamenčića,oba ih uzima kao Plen.U Polju br.7 (predhodnom),sada ima 4 Kamenčića.Da su se tu,kojim slučajem našla 2,ili 3,igrač bi posle uzimanja sa polja 8,imao pravo da uzme i njih.
Drugim rečima,kada se Zarobljenici osvoje sa jednog protivničkog polja,redom u nazad se mogu uzimati sa ostalih polja,ako je i na njima zbir 2,ili 3.Naravno,to važi samo za polja na protivničkom redu.
KRAJ  PARTIJE : Pobednik je igrač,koji zarobi i poslednju figuru sa protivničkih polja.
Partija se može završiti,jedino zarobljavanjem poslednje protivničke figure.
U slučaju,da jedan igrač ima samo 3 figure na polju br.6,on ih uzima i „seje“ na 7,8 i 9. Partija još nije završena,a dalje igra protivnik.On sada ima obavezu,da bar jednu figuru prebaci na polje prvog pomenutog igrača.Ako to teorijski ne može da učini,igrač koji je ostao bez figura na svojim poljima,ipak je izgubio partiju.
BODOVANJE : Pobedniku se upisuje onoliko bodova,koliko ima „Zarobljenika“ u trenutku završetka partije.Pri tome,često se događa,da pobednik ima mnogo manje „zarobljenika“ od poraženog,ali se ipak samo njemu upisuju bodovi.Poraženom se ne piše ništa.
Igra se dogovoreni broj partija,a konačni pobednik je igrač,koji sakupi ukupno više bodova.

K a l a h

Ovo je slična igra Wariju.Može se koristiti ista Tabla,ali su neophodna 72 Kamenčića. Na početku partije,u svako udubljenje se postavljaju po 6.
Igrač kao i u Wariju,uzima Kamnčiće sa jednog svog polja,ali ih „seje“ tako,da prolazi i preko polja za „Zarobljenike“,pa i u njega ostavlja po jedan Kamenčić.
Tokom „sejanja“,preskače sa samo polje protivničkih „Zarobljenika“.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Znači,ako igrač preuzme Kamnčiće sa polja br.4,odigrava po jedan redom: 5,6,Zarobljenici,7,8 i 9. Na polju „Zarobljenici“,figure ostaju do kraja igre i odatle se nikada ne mogu uzeti.
Cilj igre je,da se sakupi više od polovine Kamenčića na polju sopstvenih Zarobljenika. Igrač,kome to pođe za rukom,postaje pobednik partije.
Čim jedan igrač sakupi u polju „Zarobljenika“ 37 Kamenčića,upisuje mu se razlika između njih i „zarobljenika“,koje u tom trenutku poseduje protivnik.Posle toga,sledi nova partija.
Posle dogovorenog broja igara,konačni pobednik je igrač,koji sakupi veći broj bodova.

Palanguli

Palanguli je Mankalska igra iz Azije. Vrlo je popularna u južnim delovima Indije i na ostrvu Cejlon, a uglavnom je igraju pripadnice lepšeg pola, mada je prisutna i u muškim krugovima.
Na ploči se nalaze 14 udubljenja, u 2 reda, po 7.
Na početku partije, u svako od njih se ubacuju po 6 Kamenčića.
Pored toga, svako sa svoje desne strane ima posudu za Rezervu, u koju odlaže svoj „Plen“.
Saglasno području odakle igra dolazi, tabla se najčešće izrađuje od „slonovače“.
[You must be registered and logged in to see this image.]
Igrač koji je na potezu, uzima Kamenčiće iz bilo kog svog udubljenja.
Zatim ih „seje“, odnosno, u svako udubljenje redom spušta po jedan, u suprotnom smeru kretanja skazaljke na časovniku.
Pri tome, ako stigne do kraja svoje strane, nastavlja sa sejanjem po protivničkim poljima.
Kada ih sve rasporedi, uzima sadržaj iz prvog sledećeg udubljenja i u istom smeru, produžava potez sa njima.
Ako se „sejanje“ završi tako, što je sledeće udubljenje prazno, on uzima sadržaj prvog iza njega i prebacuje ga u svoju Rezervu.
Dalje produžava potez, iz prvog sledećeg udubljenja.
Tek kada Kamen padne na polje, iza koga su dva susedna prazna, potez se završava, pa igra protivnik.
On započinje potez iz bilo kog svog udubljenja.
POPUNJAVANJE IZ REZERVE : Prvi potez je završen, kada obojica igrača završe svoj prvi Hod.
Tada oni svoja polja na Tabli popunjavaju iz Rezerve, odnosno, zaplenjenim Kamenčićima.
Svako udubljenje, mora ponovo imati po 6 figurica.
U slučaju, da se neko ne može kompletirati, ono se i ne dopunjuje.
Npr, ako polje sadrži 3 Kamenčića, a u Rezervi ih ima još samo 2, ono ostaje na prvobitna 3.
Lako je primetiti, da igrač koji u prvom potezu osvoji više Kamenčića, popunjava sva svoja polja i još mu neki preostaju u Rezervi.
Sa protivnikom to već nije slučaj.
On nastoji popuniti što više svojih udubljenja, ali sve neće uspeti sigurno.
Ako pri tome neko ostane potpuno prazno, u bukvalnom prevodu se naziva „Mesto za Đubre“.
Preko njega se polaže prutić i ono više ne učestvuje u igri.
Npr, ako igrač ima 3 potpuno prazna polja, a samo 17 kamnečića u Rezervi.
Prva dva se kompletiraju, ali pošto bi ih u trećem bilo samo 5, ono se i ne popunjava i postaje tzv, „Mesto za Đubre“.
Posle obavljenog popunjavanja, sledi drugi potez.
Prvi igra onaj, koji je u predhodnom potezu bio drugi.
Na taj način,igrači se smenjuju, iz poteza, u potez.
Kada igraču ostane samo jedno aktivno prazno polje, a u Rezervi manje od 6 Kamenčića, on ga ne može popuniti.
Pošto na svojoj polovini više nema ni jedan Kamnčić, izgubio je partiju.
U slučaju da igraju dva iskusna igrača, partija može trajati satima.