Dunavom kroz Srbiju

Jesmo li sad svi na broju..? :D

NEŠTIN





Neštin je naselje u opštini Bačka Palanka u Južno-bačkom okrugu, iako se nalazi na teritoriji Srema. Prema popisu iz 2002. bilo je 900 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1002 stanovnika).
Istorija sela se proteže daleko u prošlost, još od mlađeg kamenog doba, ovo područje je bilo naseljeno. U pred-rimsko vreme naseljavaju ga keltsko pleme Skordisci, zatim i Rimljani,koji podižu utvrđenje na reci Dunav. To mesto i danas nosi naziv Kuluštra-od latinskog Kastel ili utvrđenje. Velikom seobom naroda u 4. veku prostore panonske nizije naseljavaju slovenska plemena, a za njima dolaze i Avari. Početkom 9. veka zajedno sa Slovenskim plemenima žive i Ugari, pod čijom državom će se i nalaziti ovo područje.
Neštin se prvi put se spominje 1323. godine i bio je pod vlašću iločkih vlastelina. Najezdom Osmanlija u 16. veku područje Neština se nalazi pod njihovom vlašću, što je ostavilo traga u demografskoj slici mesta. Tek povlačenjem Turaka novi priliv srpskog stanovništva se naseljava u Neštinu. To je i vreme kada se trgovina i poljoprivrena proizvodnja užurbano razvija.

* 1759. godine Neštin dobija novu crkvu,čija je izgradnja počela 4 godine ranije.ikonostas rad Teodora Dimitrijevića Kračuna završen je 1773. godine i spada u remek dela baroknog ikonopisanja kod Srba.
* 1792. godine reformama austrijske carice Marije-Terzije i Neštin dobija školu koja neprekidno radi sve do danas.
* 1848. godine posle majske skupštine,održane u Sremskim Karlovcima i rakcijama na događaje jedan srpski vojnik pucao je na mađarsku brodsku oklopnjaču Mesaroš i ranio kapetana broda. U odmazdi Mađara spaljeno je 13 kuća i oštećena pravoslavna crkva.
* Neštin zatim ulazi u sastav Kraljevine SHS, da bi u Drugom svetskom ratu bio u sastavu NDH, koja je 1944. godine počinila streljanje 144 meštana sela.
U posleratnoj istoriji mesto se brže razvija 14.jula 1954. godine dolazi struja u selo,poljoprivreda se razvija,naročito vinogradarstvo. Takođe je i sport uzeo velikog učešća u širenju neštinskog imena ne samo u granicama bivše države, nego po celom svetu. Tom je najviše zaslužan Orjentacioni klub Neštin osnivač dr.Borislav Stevanović, čiji su takmičari bili mnogobrojni svetski prvaci,kao i prvaci bivše i sadašnje države. Takođe je i velika znamenitost mesta pomenuta pravoslavna crkva svetih vračeva Kozme i Damjana iz 1759. godine sa ikonostasom radom Teodora Dimitrijevića Kračuna, čudotvornom ikonom Presvete Bogorodice i velikim brojem knjiga i predmeta od 18. veka pa naovamo.
Neštin se ponovo, kao mnogo puta do sada, našao ponovo na granici. Ovaj put sa Republikom Hrvatskom i do svoje matične opštine Bačke Palanke, ta granica se mora preći, što je jedinstven slučaj u Srbiji.Takođe đaci moraju do škole da prelaze granicu uz obaveznu kontrolu propusnica i zadržavanja na granici.
Neštin je poznat po svom vinu a najpoznatiji proizvođač je Slavko Vlajkovićvinu. Neštin je poznat po proizvodnji i flaširanju prirodne izvorske vode pod nazivom Vila Voda



Bačka Palanka je jedna od retkih vojvođanskih opština koja se teritorijalno prostire i u Bačkoj i u Sremu, a Neštin i Vizić su dva sela koja su posebno obuhvaćena prostornim planom Fruške gore. Skupština AP Vojvodine u junu 2004. godine donela je ovaj plan, koji će važiti do 2022. godine, a ovim dokumentom predviđeno je šta bi, između ostalog, trebalo da urade opštine koje se nalaze na području posebne namene Fruške gore.
Prostornim planom Neštin je proglašen za jedno od glavnih područja razvoja voćarstva i vinogradarstva, a u perspektivi bi trebalo da stane uz bok Irigu i Sremskim Karlovcima. Neštin je jedna od pet podunavskih destinacija gde treba da se izgrade pristanište, marina za jahte i čamce i alaski centar. U oba sela bačkopalanačke opštine, koja se nalaze na poslednjim obroncima Fruške gore prema desnoj obali Dunava, predviđena je izgradnja specijalnih kapaciteta namenjenih ekskluzivnoj prodaji i distribuciji proizvoda karakterističnih za sremsko područje, kao što su vino, med, mleko, mlečni proizvodi, čajevi i lekovito bilje.
Prostornim planom predviđeno je postavljanje optičkih telekomunikacionih kablova od Beočina do Neština i od Neština do Vizića, u dužini od 28 kilometara, kao i bolje snabdevanje Vizića električnom energijom iz pravca Divoša i Stare Bingule. Turizam je jedna od razvojnih šansi oba sela, a posebno Neština, jer se nalazi u ključnim turističkim zonama prostornog plana Fruške gore.
Najambiciozniji deo prostornog plana Fruške gore je ideja po kojoj se Neštin pretvara u etno-selo sa edukativnim muzejem, a tu je i sremska kuća iz 18. veka. Do 2006. godine mora se sačiniti idejni projekat, a kompletni radovi realizovati do 2012. godine. Neštin bi, kao jedan od centara ruralnog i vinskog turizma, trebalo da obezbedi smeštaj posetiocima u turističkim objektima ili u postojećim i adaptiranim seoskim kućama za te namene.
Ovaj deo Dunava predstavlja poznate ribolovne terene za lov smuđa, soma i šarana, ribljih vrsta koje se najčešće nalaze u glavnom toku reke ali i u malim meandrima i rukavcima Dunava, od kojih su najpoznatiji Neštinski i Susečki dunavac, specifični i poznati kao bitna mrestilišta šarana. U Dunavu se na plovak uspešno lovi jaz i mrena a u razlivima i manjim barama, babuška i deverika. Nedaleko od Susečkog dunavca se nalazi ribnjak za uzgoj šarana u kom je dozvoljen komercijalni ribolov.

Banov manastir – Banoštor



Banoštor je malo mesto u opštini Beočin, na obali Dunava, tamo gde se potoci Tekeniš i Čitluk ulivaju u Dunav. Turisti i posetioci za Banoštor znaju po ribarima i vinogradarima, odnosno ribljem paprikašu i vinima, ali i po dobrom provodu na čardama.



Jednim pogledom sa Dunava, vidi se celo selo.





Naziv Banoštor nastao je po banskom, plemićkom manastiru, jednom od najstarijih na panonskim prostorima. Ban Beluš, šurak ugarskog kralja Bele Drugog, na svom posedu uz Dunav, sredinom 12. veka, gradi benediktanski manastir sa crkvicom. U Papskom pismu i drugim dokumentima iz tog vremena pojavljuje se zvaničan naziv Banum monasterijum, što će reći – banski manastir. Bio je središte vere u mitrovačkoj biskupiji sve do 15. veka, kada je sravnjen sa zemljom i na čijem mestu je podignuta džamija, a posle Mohačke bitke na temeljima džamije meštani podižu prvu pravoslavnu crkvu, potom i Crkvu svetog Rudolfa, od koje su do današnjih dana ostale samo ruševine.
Banoštorci su vredni ljudi, bave se onim poslom koji donosi neophodna sredstva za život (deo su mesne industrije iz Martinaca), veoma su vezani za Dunav (strasni su ribolovci) i za svoje vinograde i voćnjake.[b]



[b]U centru sela, na obali Dunava, pored čarde „Jole”, radi i skela pod istim imenom koja non-stop prevozi putnike i vozila sa jedne na drugu, bačku obalu Dunava, kažu meštani, od čarde do čarde u Begeču. To je ujedno i najkraći put od Sremske Mitrovice do Bačke Palanke. Na visokim stubovima uronjenim u reku, čarda je zanimljiva građevina pokrivena trskom sa salom od 50 mesta i velikom terasom sa 200 mesta. Osim zbog riblje čorbe i ostalih jela od rečne ribe, ovde gosti često dolaze i zbog, ovčjeg paprikaša, specijaliteta kuće, i čuvenih, domaćih banoštorskih vina i rakije i uvek raspoloženih tamburaša.
Vožnja čamcima, a moguće i ribolov uz iskusne alase, romantične šetnje obalom Dunava, a leti i kupanje (ali, uz oprez, jer Dunav je ćudljiva i moćna reka), glavna su atrakcija Banoštora. Vožnja skelom na drugu obalu je takođe doživljaj. Tu su i putevi vina, uz degustaciju ovog božanskog pića i zanimljive priče vinogradara, ali i alasa.

Ka5an ..jedva cekam nastavak,ovo je zaista zanimljiva povijest,

vrijedna paznje i citanja.

kompliment!

komunikativn@ ::

Ka5an ..jedva cekam nastavak,ovo je zaista zanimljiva povijest,

vrijedna paznje i citanja.

kompliment!

Hvala,komunikativn@ ,a uskoro nastavljamo dalje,niz Donau.. :suncnao:

I ja se slažem sa komunikacijom-možda i najkompletnija tema...još + što sam odrastao na Dunavu, a fala na pitanju, i smucao se njime-no mnoge stvari nisam znao....nastavak čekam i ja :011ag3:

Pa kad dodjete do Apatina.....

Idemo sad malo na levu obalu Dunava .

Begeč




Begeč je naselje udaljeno 20 kilometara od Novog Sada u čijoj se opštini nalazi.Begeč se nalazi na levoj obali reke Dunava, gde se nalazi i veliko aluvijalno jezero Begečka jama u kojoj pored ribe se nalazi i staro selo, poplavljeno pre više od sto godina. Prvi put se spominje u petnaestom veku još 1424. godine u turskim tefterima. Već tada je Begeč, bilo jedno vrlo organizovano selo u kojem su prve kuće bile sojanice i zemunice, građene od slabog materijala, vrbove ili topolove građe i pokrivene trskom, rogozom ili šašom. U Begeču se nalazi srpska pravoslavna crkva sagrađena 1838. godine.

CRKVA SV. LUKE


Crkva Svetog apostola i jevanđeliste Luke je izgradjena 1838. u barokno-klasicističkom stilu. Ikonostas je u rokoko stilu i rad je nepoznatog majstora. Kasnije ikone je radio Jovan Klajić..

Begeč su prvo naselili seljaci, bežeći od "zuluma proklete Jerine", žene despota Đurađa Brankovića, za vreme gradnje smederevske tvrđave. Naselje Begeč je po bežanju tj. "begačima" (ljudima koji su bežali), dobilo ime.
Druga priča je .
"Begeč" se prvi put pominje u 16 veku za vreme Otomanske vladavine (beg-naziv za veleposednika, eč-selo), sto je u punom znacenju bilo ‘begovo selo’.


Begeč je selo sa 3.300 stanovnika, na putu Novi Sad - Bačka Palanka.

Begeč se nalazi u blizini Dunava. Prvi put se spominje u šesnaestom veku. Naseljen je uglavnom srpskim stanovništvom i oko 15% slovačkim. Poznat je po jezeru "Jama" koje se nalazi oko 2km zapadno od sela. Jezero je nastalo potapanjem starog sela nakon čega su se seljaci povukli dalje od Dunava na sadašnju lokaciju. Još pre 10-tak godina je bilo moguće videti, kada bi se Dunav povukao vodostaj jezera opao, toranj stare crkve. Starim alasima se često znalo dogoditi da iskopaju neki stari predmet koji su seljani koristili. Između sela i jezera se i danas mogu pronaći stari grobni spomenici. Nakon kolonizacije iza 1945. g. i zadnjeg rata na području bivše Jugoslavije, kao i u celu Vojvodinu, doseljavali su se srbi iz Bosne i Hercegovine.
Još u vreme Rimljana (3-4 vek) na mestu današnjeg Begeča nalazilo se utvrđenje Castellum Onagrinum, kao i pontonski most.

Ovde se nalazi Zdanje Vizić.



Imanje se prvi put pominje od godine 1408. i to kao deo futoškog vlastelinstva. Imanje prelazi u vlašnistvo grofovske porodice Kotek od 1805. do 1925. godine, a od 1925. godine, se nalazi u vlasništvu porodice Kovačević.

Glavna zgrada imanja je sagrađena u periodu od 1901–1902. godine, prema projektu budimpeštanskog arhitekte Đule Komora. Glavna zgrada imanja je podignuta na mestu kuće ucrtane na planu iz 1779. godine. Imanje poseduje raznovrsne i vredne zbirke, kao što su: zbirka umetničkih slika iz XVIII i XIX veka, zbirka grafika, bakroreza i litografija, sa poveljama, bogata biblioteka sa oko 15.000 knjiga, zbirka arhivalija od 130 fascikli raznorodne građe, zbirka periodike, diplomama i planovima iz XVIII i XIX veka, zbirka dekorativnih i upotrebnih predmeta od porculana, metala i stakla, zbirka upotrebnih predmeta za domaćinstvo kao i zbirka poljoprivrednih i zanatskih alatki.

Čuvena je i

BEGEČKA JAMA



Begečka Jama, park prirode i pravi mali pecaroški raj čiji je turistički potencijal zaista velik. Svi koji su nalazili malo vremena da oprobaju udice i plovke na Jami, pamtiće je po carevanju njegovog visočanstva labuda Pere i bračne mu drugarice Marije. Godinama je taj labudeći par bio jedini na jezeru, terajući potomstvo prema futoškom ribnjaku gde je bilo više ribe za preživeti. Danas na Jami zna da se zatekne čitavo jato ovih, ali i drugih ptičijih lepotana kao što je bela roda.
Transformacija sela u jezero se dogodila dovoljno davno da je se više niko čak ni iz priča ne seća. Ponekad, u retko sušna vremena kada se Dunav opasno povuče, sa sobom ispumpa i gro vode iz Jame. Tada, kažu pecaroši, na užem delu jezera može da se vidi oronuo crkveni toranj sav načičkan pecaroškim udicama. Urbana legenda ili ne, tek jedini dokaz o postojanju nekadašnjeg sela na tom mestu je malo crkveno zvono koje se danas čuva u osnovnoj školi “Veljko Petrović” u Begeču.
Begečka Jama je ribolovcima poznata i po grdosiji od soma teškom preko 150 kilograma (Šta 150? 250, ako ne i 300!) kog su tek retki videli, ali mu niko još nije dohakao. A probali su, nije da nisu. Čak i revolverom. Preterano oprezni i danas upozoravaju da se u Jami ne treba kupati u crvenom kupaćem kostimu ili šortsu. Da se pomenuti som ne najedi, mada nije jasno kako išta i vidi u onako muljevitoj vodi.
Bez obzira na sve priče koje ga prate, jezero Begečka Jama je prava poslastica za ljubitelje prirode i poznavaoce retkih biljnih i životinjskih vrsta. Priroda je očigledno našla za to podneblje bolju svrhu od malog ušuškanog sela.

A u jami naj poznatija glava je ipak Braša i njegova čarda .




Njegovo ime i prezime . Petar Lapu , malo ko zna ali špicnamet  Braša je poznat svima nadaleko.
Na mestu današnje čarde „Kod Braše“ u Begečkoj jami, još od pre 100 godina postojala je nekakva brvnara. Nekada se tu nalazilo skelsko mesto, gde su se skelom prevozili putnici od Begeča do Banoštora i obratno, koje je povezivala Bačku sa Sremom. Ovo mesto je poznato još od antičkog, rimskog vremena kao pogodno za prilaz reci, jer takva su mesta retka. Bilo je potrebno da se tu podigne neka prizemljuša ili čatmara gde bi ljudi odseli da sačekaju skelu, da se odmore, zaštite od lošeg vremena, da popiju špricer ili rakijicu, i tako je to bilo do pre trideset godina, kada je gospodin Petar Lapu, poznatji kao Braša, odlučio da preduzme značajnije korake u oplemenjivanju ovog prostora:

-Kao povratnik iz Nemačke, 80-te godine poučen nekim iskustvima sa zapada, video sam u tom mestu nešto orginalno i autentično, da bi tu mogao da se razvije neki ozbiljniji posao i želeo sam to da kupim - priseća se gospodin Lapu. - Međutim, nije to išlo tako lako. Deda Sreta i baba Milica Tankosić, vlasnici brvnare na jami, imali su decu i unučiće koji nisu bili zainteresovani za njihov posao, a njihova najveća želja je bila da se taj njihov posao nastavi. Viđali su me uvek sa ribarima da vredno radim i jednoga dana ponudili mi da ja to otkupim.

Kada nadođu vode i po 2,5 m uđe voda u restoran. To je naša sudbina i svih ljudi uz Dunav. Ako ljudi nešto ne urade u ekološkom smislu, svi koji živimo u priobalju ćemo ispaštati. Ljudi su pored reke oduvek živeli i preživljavali. Treba i dalje da imamo mnogo više stanovnike i ljubitelje reke, nego sada, kao što je bilo pre, koji će tu biti, da pomognu u nevolji, da upute, da skelom ili čamcem prebace na drugu obalu. Uz reku uvek mora da bude neki objekat u koji će se moći sakriti i pobeći, pojesti i popiti... Jer mi smo ljudi koji pomažemo, koji smo na usluzi uvek onima koji su u prolazu. A putnika će uvek biti, dok je reke, brodova, čamaca, ljudi... Život sa rekom je jedna simbioza, tako je bilo nekada, tako je danas, a trebalo bi da bude i u budućnosti - rekao je na kraju razgovora Petar Lapu.

- Ko god dolazi i odlazi tim putem nek svrati obavezno kod Braše , čorba i riba su nadaleko poznata jela , to vam preporučujem jerbo sam dosta puta košto.

Čarda Kod carine nalazi se u blizini bezdanske carine, po čemu je dobila ime, a smeštena je u skrovitom kutku na levoj obali Dunava, pored mosta od Bezdana do Batine u Hrvatskoj.
Pre četiri decenije tu je izgrađena baraka za smeštaj i ishranu graditelja mosta a posle je sve to pretvoreno u čardu.
Požar je uništio prvobitnu zgradu, ali je nikla nova. Ostala je trščana nadstrešnica i dudovo stablo pod kojim se kuva čuveni riblji paprikaš na bezdanski način.
Čarda je neodoljiva: obala Dunava, diskretna plaža i obilje zelenila godinama privlače stalne goste, ali povremeno mnogobrojne parove željne romantike i prijatnih trenutaka. Iako se čarda nalazi pored carine ovde se ne plaća carina.



VIŠE

Đerdap .Da ne poveruješ ?