Psiholoski profil zena ubica

“Zarila mu mesarski nož u srce zbog silnih uvreda”; “Pijana snaha izrezala svekra žiletom i zatukla ga lopatom”; “Osudite me – ubila sam voljenog muža”, “Četiri godine za ubistvo muža” – to je tek mali dio naslova iz crnih hronika u posljednjih par godina. Iako onih u kojima su muškarci počinili ubistva ima znatno više, ubistva koja su počinile žene nailaze na veće zgražanje i čuđenje te izazivaju puno više pažnje običnog čitatelja crnih kronika nego ubistva koja su počinili muškarci. Jedan od razloga je vjerovatno i činjenica da žene ubijaju puno rjeđe, odnosno zbog većeg broja slučajeva u kojima su muškarci ubice, javnost je navikla,otupjela na takve slučajeve.
Zašto žene ubijaju i kako to čine govori veliko istraživanje dr Lane Mužinić-Masle,psihijatrice iz Psihijatrijske bolnice Vrapče. Ona je, štaviše, 1999. magistrirala i napisala magistarski rad na temu “Komparacija forenzičko-psihijatrijskih obilježja ženskih i muških počinioca krivičnih djela ubistava i pokušaja ubistava.” Iz tog rada ugrubo proizlazi da žene najčešće ubijaju iz straha, hladnim oružjem, bračne partnere koji su ih zlostavljali i to u zajedničkom stanu i pritom su uračunljive i trijezne, a muškarci iz bijesa, vatrenim oružjem, na otvorenom i to poznanike ili slučajne žrtve, pod uticajem alkohola.
Zašto ju je zainteresirala tema o ženama-ubicama Lana Mužinić-Masle je kazala : “U literaturi ima vrlo malo podataka o ženama počiniocima krivičnih djela ubistva i pokušaja ubistva i to je područje ostalo neistraženo. Kriminologija uopšte malo govori o ženama, više se koncentrirajući na ponašanje muškarca, jer vladalo je mišljenje da je kriminal ponajprije muška
pojava, odnosno fenomen svojstven muškarcima. Takvo shvaćanje nije bilo samo posljedica predrasuda vezanih za uloge muškaraca i žena u društvu, nego se temelji i na činjenici da su muškarci u svim istorijskim razdobljima, u svim zemljama svijeta počinili mnogo više krivičnih djela nego žene, naročito krivičnih djela nasilja. Ovim istraživanjem željela sam definisati
specifična forenzično-psihijatrijska obilježja ženskih počinilaca, što se odnosilo na posebnosti afektivnog reagiranja, viktimološku dimenziju ženskog kriminaliteta, djelovanje stanja alkoholiziranosti na ženske počinioce i drugo, a sve u svrhu objašnjenja zašto dolazi do takvih delikata kod žena.”
Činjenica da je ženskom kriminalu posvećivano manje pažnje, nije tek rezultat predrasuda: “Stopa kriminaliteta žena oduvijek je bila manja iako su uvijek postojale i određene “tamne brojke” ženskog kriminala, što znači da se on nije registrirao. Ženi nije bilo dopušteno činiti krivična djela, s obzirom na njenu žensku prirodu i tradicionalnu ulogu u društvu, reprodukciju i materinstvo, nije imala ni prilike učiti delikventna ponašanja. No, promjenom situacije u društvu, kada žena u modernijem svijetu dobiva novu ulogu i ulazi u kompetitivni svijet, može se reći da se uloga žene izjednačava s ulogom muškarca u društvu. Tako žena preuzima i veću stopu kriminala, a ona se polako približava stopi kriminala muškaraca.”
Podaci iz SAD-a govore da broj žena ubica nije nimalo zanemariv. Dok je kod njih u prošlosti najčešće žrtva žene-ubice bio suprug, partner i dijete, danas to više nije pravilo. Među zatvorskom populacijom žene se više ne osjećaju neadekvatno zato što su prekršile svoje tzv. načelo ženske prirode, prema kojoj žena treba dati život, a ne ga oduzeti. “Kod njih danas postoje skupine žena delikvenata, što je velika promjena koja ruši mit o tzv. nenasilnoj ženskoj
prirodi”, ističe dr. Mužinić-Masle. Istraživanje Dr Lane Mužinić-Masle temelji se na podacima koji su sadržani u forenzičko-psihijatrijskim ekspertizama od 1983. do 1997. godine u Centru za forenzičku psihijatriju Psihijatrijske bolnice Vrapče. Sadržavale su 70 ženskih i 70 muških počinioca krivičnih djela ubistva i pokušaja ubistva. Njeno je istraživanje pokazalo da su vještačene žene ubice u najvećem broju bile u braku: “Iako je uvriježeno mišljenje društvene sredine da brak pruža ženi zaštitu od brojnih životnih iskušenja i konfliktnih situacija koje mogu djelovati kriminogeno, mnogi statistički podaci upućuju na zaključak da među udatim ženama ima više delikvenata nego među neudanim. Kod muškaraca je sasvim suprotno. Može se reći da je upravo bračni status na ženu djelovao kriminogeno i to upravo zbog dinamike koja se dešavala uporodici. Naime, najveći se broj ubistava događa u porodici i u mnogo slučajeva ubistvo je kulminacija dugogodišnjih zlostavljanja, fizičke sile i emocionalnog stresa. Svaki slučaj te vrste započinje kao uobičajena kućna svađa, a akt ubistva je počinjen u afektu bez prethodne namjere ili predumišljaja. Većina takvih ubistava događa se u kuhinji, a najčešće je oružje nož koji se našao pri ruci. Mnoge žene su bile silovane i seksualno zlostavljane od svojih partnera, a često su i djeca i fizički i seksualno zlostavljana”, kaže Lana Mužinić-Masle.
No postoje i slučajevi u kojima su žene ubile i iz finansijskih motiva, ili osvete, ljubomore i mržnje, ali na prvom je mjestu dugotrajno zlostavljanje.“Ima i slučajeva u kojima su žene ubile žrtvu na spavanju, najčešće sjekirom, gdje postoji mogućnost predumišljaja, ali sudovi uglavnom imaju suosjećajan stav prema ženama koje su bile zlostavljane”, dodala je dr
Mužinić-Masle.Od 70 žena u njezinom istraživanju59, 33 ubile su bračnog partnera, 10 izvanbračnog partnera suprotnog spola, pet znanca ili prijatelja, jedna je ubila majku, oca su ubile dvije, brata ili sestru dvije, vlastito dijete njih pet (u istraživanju nisu korišteni slučajevi čedomorstava).
Muškarci su u najvećem broju, njih 30, ubijali znance ili prijatelje, a bračne partnerice ubilo je osam muškaraca. Nijedna žena nije ubila skupinu osoba, dok je to učinilo čak pet muškaraca. Žene-ubice rijetko učine istovrsna krivična djela, među njima ima vrlo malo profesionalnih delikvenata i onih koje su prije počinile krivična djela.” Istraživanje je također pokazalo da su
žene učinile više pokušaja ubistava od muškaraca. Tako je od 70 žena njih 39 počinilo ubistvo, a 31 pokušaj ubistva dok je od 70 muškaraca njih 49 počinilo ubistvo, a 22 pokušaj ubistva.
Zanimljivo je da kod žena-ubica nije bilo sporednih optužbi dok su muškarci često imali i pokušaj krađe, kao jednu od sporednih optužbi. Čak 57,1 posto žena, odnosno njih 40, ubilo je žrtvu u zajedničkom stanu, dok muškarci najčešće, u 34 posto slučajeva, ubijaju na otvorenom prostoru. Zajednički je stan na drugome mjestu, kao mjesto ubistva koje počine muškarci. “To govori i o žrtvi i o motivu, gdje su kod muškaraca najčešće bili u pitanju konflikti između znanaca, prijatelja ili slučajnih žrtvi, a tek su na drugom mjestu bili porodični konflikti, koji su kod žena najučestaliji.” Zanimljivo je i da žene uključene u istraživanje nikada nisu ubile u tuđem stanu, a najrjeđe su ubile u automobilu.
Glavni motiv kod žena-ubica je u najvećem broju, odnosno u 25,7 posto slučajeva bio strah, na drugom je mjestu psihopatološki motiv, odnosno ubistvo iz bolesnih ideja, pod uticajem određene duševne bolesti. Odbijanje neposrednog fizičkog napada, odnosno samoobrana, je na trećem mjestu motiva žena-ubica. Kod muškaraca je na prvome mjestu motiva bijes, u čak 24,3 posto, a na drugom je mjestu psihopatološki motiv, dok je na trećem mjestu strah. Kod muškaraca je na visokom mjestu motiva materijalna dobit; od njih 70 zbog materijalne dobiti ubilo je njih šest dok ni jedna žena u istraživanju nije ubila iz tog motiva. Samo jedna žena ubila je iz ljubomore, jedna zbog prijetnje razdvajanja od partnera, dvije iz osvete i dvije zbog uvrede.
Proučavajući uzroke kriminaliteta kod žena, istraživanje se bavi i biološkim i psihološkim osobinama žene u različitim razdobljima njenog psihofizičkog razvoja. “Posebnu pažnju treba obratiti na promjene koje nastaju u pubertetu, zatim na one vezane uz menstrualni ciklus, trudnoću, porod, materinstvo i klimakterij”60, kaže psihijatrica. Razdoblje menstruacije je
važno, jer izaziva agresivne impulse, destruktivne misli, strah, napetost i depresiju. Često su ti problemi uspješno korišteni u obrani nakon počinjenja krivičnih djela ubistva, no svi ti aspekti utjecaja predmenstrualnog sindroma na kriminalitet žena nisu još uvijek do kraja istraženi i može se reći da je u prošlosti precijenjena važnost PMS-a. Danas se smatra da u nekim slučajevima PMS može imati kriminogenu važnost, ali samo kao trigger, a ne kao temeljni uzrok kriminalnog ponašanja.” Dr Mužinić-Masle navodi kako su pojedini autori isticali da su žene u razdoblju trudnoće češće zlostavljale i ubijale vlastitu djecu, a navode se i primjeri žena koje su u trudnoći ubijale muževe i druge osobe, a nakon toga izvršile samoubistvo.
I dok muškarci najčešće ubijaju u dobi od 21. do 25. godine života, najveći je broj žena ubica između 31 i 35 godina, što govori da je riječ o udatim ženama koje ubistvo nisu počinile u prvim godinama braka, nego u kasnijoj fazi. Po brojnosti slijedi skupina žena ubica od 36 do 40 godina starosti, a na trećem mjestu je skupina od 41 do 45 godina. Zatim je tu grupa žena od 51 do 57 godina, žene koje ulaze u razdoblje klimakterija. “Uticaj životne dobi delikvenata povezuje se s biološkim, psihološkim i socijalnim faktorima. Kod žena, opseg ubistava ne opada s opadanjem fizičke snage, kod njih fizička snaga nije presudan faktor, nego važniju ulogu imaju socijalni činioci. Do 21 godine se lakomisleno i nepromišljeno razrješavaju konfliktni odnosi, vrijeme između 20 i 30 godina je najopasnije jer se žena uključuje u bračni i porodični život i šire se društveni odnosi. Veću zastupljenost žena-ubica u starosnim razdobljima od 41 do 60 godina može se objasniti biološkim i psihološkim faktorima u tom razdoblju razvoja žene,predklimakterij i klimakterij. U tom razdoblju svog života žena prekida s aktivnim
sudjelovanjem u društvenom životu, njena preokupacija više nije porodica, jer djeca su odrasla, osjeća se beskorisno, pa konflikte s bližnjima rješava na agresivniji način. Žene su u klimakteriju razdražljive i ne biraju sredstva u borbi za osvajanje željenog cilja; ako ne nađe drugo rješenje, ona može i ubiti.”
To su zaključci istraživanja na kojem je magistrirala dr. Lana Mužinić-Masle, koja je ove godine doktorirala na temi ljubomore kao uzroku krvnih delikata. “Ljubomora je čest motiv počinjenja tih krivičnih djela, a ni to područje do sada nije istraženo.”

Sve žene ubice po pravilu su sa socijalnih i ekonomskih margina, obično sa sela, vaspitane i odrasle u uslovima gde se nasilje trpi i ostaje sa mužem-nasilnikom do kraja.

Kada bi došli u kazneni zatvor iznenadio bi vas neuobičajen prizor. Očekujete da vidite nekakve ubice (bar prema uvreženoj predstavi o zločincima uopšte), a kraj vas prolaze simpatične bakice koje čiste zatvorski krug i u neobaveznoj komunikaciji oslovljavaju vas sa "sine" ili "dušo". To su najčešće ubice muževa koje se međusobno druže, razmenjuju vlastita iskustva i uživaju simpatije većine zatvorenica.

Za vreme robije sa decom i rođacima održavaju kontakte, raduju se paketima, a kada dočekaju slobodu okolina ih prima oberučke i one, pored tereta savesti, život nastavljaju dalje.

U izdvojenim kutovima zatvora međutim srešćete usamljenice koje obično ćute, teško uspostavljaju komunikaciju i povlače se od vas. Većina zatvorenica reći će vam polušapatom: "Nemojte nju, to je ona što je ubila decu!".

Tim zatvorenicama je i najteže jer su odbačene od svih. Izmučene golgotom ranijeg života i nemirom savesti zbog zločina koje su počinile, ne nailaze na razumevanje privremenih "sustanarki", a porodica i prijatelji su ih davno odbacili. Trenutak kada "odleže" zatvorsku kaznu i izađu na slobodu je početak novog stradanja i beznađa s kojim se one u ovom društvu suočavaju.

Posebnu kategoriju žena ubica čine čedomorke i majke ubice. U okviru obe grupe razlikuju se tri tipa ubistava: ubistvo koje žene vrše u stanju neuračunljivosti izazvane duševnim oboljenjem; zbog ljubomore - kada je dete prepreka vezi sa novim partnerom i ubistvo iz socijalnih razloga, odnosno očaja, kada žena živi u teškim socijalnim uslovima ili je u nemogućnosti da napusti porodicu zbog višegodišnjeg zlostavljanja od strane muža.

Primer:

A. A. je živela sa N. M. nekoliko godina. Svakodnevno se opijao, zlostavljao je, ne prezajući i od brutalnosti koje su se ogledale u batinanju opasačem i uprtačima. Tukao ju je iako je bila u sedmom mesecu trudnoće, uz odobravanje njegovih roditelja sa kojima su živeli u zajednici. U očajanju, ne videvši drugi način da se oslobodi tiranina i njegovih roditelja, udarcem sekirom ubila ga je na spavanju, a svekra, takođe na spavanju, teško je ranila.

Na suđenju je izjavila: "Da je svekrva bila kod kuće i nju bih udarila!" Onda je zaova svedočeći rekla da u potpunosti razume svoju snahu i da bi i ona isto uradila, ali vrhunac je bio kada je svekar na kraju saslušanja izjavio: "Ne želim krivično da je gonim!"

Životne epizode nalik ovoj ponavljaju se svake godine u Srbiji oko desetak puta. Prema poslednjem istraživanju kriminaliteta žene u Srbiji godišnje izvrše osamnaest do dvadeset ubistava.

Polovina njihovih žrtava su deca, a ostatak, gotovo isključivo, vanbračni partneri ili muževi. Dogodi li se da ubiju još nekoga, npr., svekra, svekrvu ili komšiju, to je samo zato što oni zadiru u njihove porodične odnose, ili im se mešaju u brak. Tako se vezanost za porodicu i zaštita njihove emotivne sfere javljaju kao motiv koji ih navodi na ubistvo.

Za razliku od muškaraca one uglavnom ne pripremaju zločin, osim kada odluče da ubiju muža ili novorođenče. I sam način izvršenja ubistva je specifičan - ogleda se u upotrebi nekog sredstva koje im se nađe pri ruci: kuhinjski nož, drvena oblica, oklagija... , te su i mesta zločina uglavnom kuća, prostor oko kuće ili, recimo, prodavnica gde žene najčešće zalaze.

Zavisno od toga koja je žrtva u pitanju kriminologija deli žene
ubice na čedomorke i majke ubice, stare uglavnom od osamnaest do trideset devet godina, koje čine oko 73% žena ubica, a ostatak su starije žene preko četrdeset pet godina, pa i preko šezdeset, koje su uglavnom ubice muževa.

- To uopšte nije slučajno zato što one dugo čekaju da naprave tako radikalan korak. Tačnije, godinama se žrtvuju zbog dece, trpe nasilje u porodici, a kada se deca osamostale i zasnuju svoje porodice ostaju same sa nasilnikom .

primer jedne Leskovčanke, gotovo tipičan:
"Kap je prelila čašu kada me je posle svega što sam pretrpela ( njegova zlostavljanja, švalerisanja, opijanja, kockanja...) optužio da "živim" sa najmlađim sinom koji je ostao sa nama", ispovedala se ova žena posle tragičnog događaja.

Nabeđena bez ikakvog osnova za nešto što po svim moralnim shvatanjima zaslužuje strašnu osudu, shvatila je da nema više šta da čeka i ubila ga na spavanju.

U jednom planinskom selu žena je ubila muža, i to udarcima sekirom na spavanju. Nakon toga je njegovo telo isekla i delove zakopala u štali. Uhapšena je, a neuropsihijatrijsko veštačenje je utvrdilo da nije bolovala od neke duševne bolesti. Zločin je bio posledica njihovih ranijih sukoba, kako verbalnih tako i fizičkih.

Veoma malo pripadnica lepšeg pola se opredeljuje za najteži zločin iz materijalnih razloga. Ne pravim razliku između žena i muškaraca ubica, jer i jedni i drugi imaju isti cilj da se oslobode partnera. Samo su načini izvršenja različiti. I to prvenstveno zbog fizičke snage, zbog čega su žene sklonije da ubijaju na spavaju ili da otruju.

SUROVI ZLOČINI U POSLEDNJIH PET GODINA

1. septembar 2009. - U stanu u Senti Isidorka Gerić (44) ubila supruga Budimira (53), ispalivši u njega dva hica iz njegovog službenog pištolja, a zatim je pozvala policiju

7. aprila 2009. - Katarina B. (56) iz Obrovca sekirom ubila nevenčanog muža Aleksandra Borčića (47) u kući u Baču, a zatim pobegla kod sina, koji je zločin prijavio policiji

4. mart 2009. - Ljubica Gligorić (72) iz Koceljeve sekirom ubila supruga Čedomira (82) dok je spavao. Sat vremena posle ubistva Ljubica se sama prijavila policiji i priznala zločin
5. novembra 2007. - Ljiljana N. (61) posle svađe niz stepenice gurnula svog nevenčanog supruga Ljubivoja Stankovića (71), koji je od zadobijenih povreda preminuo

10. septembar 2007. - Tanja A. (48) hicem iz pištolja ubila supruga Radeta V. (51) dok je spavao u stanu u Ulici kneginje Ljubice 10, a posle zločina otišla u policiju i prijavila ubistvo

3. avgust 2006. - Branka B. udarcima macole u kući u Kumodražu na spavanju ubila sina Mijata i supruga Mladena, a zatim otišla u stan i ubila se skokom sa 13. sprata

31. jula 2005. - Zorica Cekić (51) iz Lalinovaca ubila je svog supruga Radomira Cekića ( 53) sa nekoliko udaraca stolicom po glavi

28. jul 2005. - U porodičnoj kući u Šidu Angela Timko(79) s nekoliko udaraca oklagijom ubila svog supruga Mirona (83). Leš zatrpala u dvorištu kuće, a policiji prijavila njegov nestanak
Upravo zbog te fizičke snage, žene uglavnom napadaju nožem, sekirom na spavanju ili s leđa, kada žrtva ne očekuje napad. Slučaj koji po monstruoznosti podseća na zločin u Užicu dogodio se pre dvanaest godina u blizini Kuršumlije. Tada je pedesetpetogodišnja Radunka Dramićanin iz Kastrata ubila muža Radosava, koji je zlostavljao dve decenije. Radoslava je ubila sekirom na spavanju, a potom ga zapalila. Pošto telo nije izgorelo, odsekla mu je glavu, ruke i noge i zatim sve bacila u reku Kosanicu. Zbog ovog zločina osuđena je na 15 godina zatvora, ali se 2002. ubila, popivši varikinu u svojoj ćeliji.
Bilo je i slučajeva kada su žene pokušale da prikriju ubistva supruga. Pre dve godine Stanojka Đ. (45) iz Misača, kraj Aranđelovca, supruga Radomira pretukla je stolicom u dvorištu kuće. Onesvešćenom mužu je držala krpu na licu dok nije prestao da diše. Posle ubistva uspela je sve da ubedi da je on doživeo srčani udar i čak mu je odštampala umrlicu. Zločin je, međutim, otkrio Radomirov rođak koji je trebalo da okupa i obuče mrtvaka, pa je primetio rane na njegovom telu, posle čega je uhapšena.

Poslušne u zatvoru
- Žene ubice se u zatvoru sve povinuju pravilima. Zatvorene su, osećaju grižu savesti... One su, slobodno mogu da kažem, najzahvalniji osuđenici jer su najdisciplinovanije - kaže kriminolog Zlatko Nikolić, koji ima dugogodišnje iskustvo u radu sa zatvorenicima .

Najčešći scenario zločina
- Najčešće žrtve su muževi
- Ubija na spavanju ili s leđa, kada žrtva ne očekuje napad
- Uglavnom koriste hladno oružje ili bilo šta što im se nađe pri ruci
- Povrede nanose udarcima u glavu ili u grudni koš, pa žrtva umire na licu mesta
- Ubistva se uglavnom odigravaju u kući ili dvorištu
- Najčešće tokom noći i vikendom
(*ovaj profil je zasnovan na nekoliko slučajeva)


Ko su žene ubice koje je pomilovao predsednik Srbije Boris Tadić i šta ih je navelo da dignu ruku na osobu s kojom su živele i imale decu s njima
Prvo žrtve, pa ubice muževa

Ti ćeš da me učiš kako da se ponašam, sve ću vas pobiti. Napiću se vaše krvi - vikao je on, uzeo nož, prislonio detetu na vrat. M. je samo čula vrisku: Mama, ubi me tata.
Onda je ona uzela nož. Kad je videla detetu krv na usnama, izgubila je razum. Zamahnula je nožem i ubola ga u predelu ramena leve ruke. On se okrenuo prema njoj i rekao: Tek sad ću da te masakriram. Pošao je prema njoj s nožem u ruci i srušio se pored zida.
- U tom trenutku više ga se nisam bojala, bilo mi je svejedno da li će me ubiti, plašila sam se samo da ne povredi decu. Vremena za dilemu nije bilo, sekunde su odlučivale

Pre nego što je posetio Savetovalište za borbu protiv nasilja u porodici predsednik Srbije Boris Tadić je potpisao pomilovanje za tri žene koje su ubile svoje muževe posle dugogodišnjeg zlostavljanja. Njihove priče ne odskaču od "standarda" - godinama su trpele nasilje, dok se jednog trenutka nisu suprotstavile - ubistvom.

Bez podrške roditelja

Jedna od pomilovanih, izvesna M, danas ima 48 godina. Tri godine je provela u zatvoru zbog ubistva na mah, a 13 posle izvršenog dela. Ubila je muža s kojim je za 19 godina braka stekla - dvoje dece. Dok ih nije rodila, život sa njim je bio podnošljiv jer je bio u granicama patrijarhalnog odnosa - poslušna žena i muž-šef. Posle rođenja drugog deteta, on se sve više okretao alkoholu i počeo da tuče sve redom - i nju i decu.

- Tražila sam podršku od roditelja, ali su me oni nagovarali da budem uz njega. Razvod za njih nije dolazio u obzir. Ne znam koliko sam puta zvala policiju i ne znam koliko puta sam čula odgovor: Gospođo, to nije naš problem. Kad neko padne mrtav, javite nam! Razmišljala sam čak i da se ubijem, jer izlaz nisam videla, priča M, kojoj je pomoć i podršku pružilo Viktimološko društvo Srbije.

Slučaj Izete Ličine

Jedan od najmonstruoznijih ubistava koji je potresao našu zemlju, a koji je počinila žena, dogodio se 28. novembra 2001. godine u selu Ličine na Koritskoj visoravni. Izeta Ličina (42) ubila je supruga Sadika, udarivši ga dva puta sekirom u vrat dok je spavao. Zatim je raskomadala telo, odvojila glavu, ruke i noge od trupa i zakopala ih u unapred iskopanoj rupi u obližnjoj štali. Posle deset dana, leš su pronašli članovi Sadikove porodice. Unutrašnji organi nikada nisu nađeni. Jedan od najzanimljivijih obrta na suđenju Izeti bila je optužba porodice Ličina na račun Danskog saveta za izbeglice - da je od Izete kupio Sadikove organe i delove tela. Predstavnik ove organizacije saslušan je na suđenju, ali ovako teška optužba nije dokazana. Izeta je osuđena na 15 godina zatvora.





Jedina svetla tačka u životu bila su joj deca, a nije znala kako da ih sačuva od muževljevog besa. Teško je osećala posledice dugogodišnjih batina - lom leve noge, prelom tri leđna pršljena, dva naprsla rebra, opekotine od gašenja cigareta na grudima, posekotine od noža, udaranje glavom o zid...

Noć uoči tragedije njega nije bilo do tri sata ujutro. Kad je M. posle dužeg lupanja pustila muža da uđe, prvo joj je razbio nos pesnicom, a zatim nastavio da je besomučno tuče dok nije pala na pod. Devojčica je zavrištala moleći oca da pusti majku.
- Ti ćeš da me učiš kako da se ponašam, sve ću vas pobiti. Napiću se vaše krvi - vikao je on, uzeo nož, prislonio detetu na vrat. M. je samo čula vrisku: Mama, ubi me tata.

Sekunde odlučivale

Onda je ona uzela nož. Kad je videla detetu krv na usnama, izgubila je razum. Zamahnula je nožem i ubola ga u predelu ramenog dela leve ruke. On se okrenuo prema njoj i rekao: Tek sad ću da te masakriram. Pošao je prema njoj s nožem u ruci i srušio se pored zida.
- U tom trenutku više ga se nisam bojala, bilo mi je svejedno da li će me ubiti, plašila sam se samo da ne povredi decu. Vremena za dilemu nije bilo, sekunde su odlučivale.

Druga abolirana žena je izvesna M. D, koja je je dobila četiri godine za ubistvo muža u sudskom procesu koji se vodio pred Okružnim sudom u Zrenjaninu. Prvostepeni sud je odredio kaznu zatvora od pet godine, a Vrhovni je preinačio u četiri. Presuda je postala pravosnažna 7. 2. 2002. godine. M. D. je bila u pritvoru od 24. 3. 2001. godine, a kaznu je izdržavala u Kazneno-popravnom domu u Kruševcu.

Treća je K. V. koja je osuđena u Okružnom sudu u Beogradu i više podataka o njoj nismo uspeli da saznamo.
T. Kaluđerović



Žene na izdržavanju kazni u srpskim zatvorima

Prema našim saznanjima, u zatvorima u Srbiji se nalazi nekoliko žena, koje su ubistva izvršile u neposrednoj vezi sa nasiljem koje su trpele, a za koje nisu dobile odgovarajuću pravnu zaštitu i pomoć društvene zajednice:
1. Tatjana T. osuđena zbog ubistva na kaznu zatvora od 9 godina (Okružni sud, Novi Sad). Vrhovni sud je preinačio na 7 godina zatvora. Na izdržavanje kazne stupila je 18. 7. 2001. godine, a kazna ističe 9. 2. 2006.
2. Snežana Đ, Okružni sud u Pirotu, ubistvo (čl. 47. st. 1), 10,5 godina u obnovljenom postupku (prvi put je bila osuđena na 12 godina), presuda nije pravosnažna. U pritvoru je od 12. 11. 2000. godine.
3. Dušanka Č. osuđena zbog ubistva na 7 godina zatvora (Okružni sud Pančevo). Vrhovni sud je potvrdio presudu. Na izdržavanju kazne je od 4. 10. 2001, a kazna joj ističe 8. 8. 2008.
4. Radmila A. osuđena zbog ubistva na mah na 4 godine zatvora (Okružni sud Beograd). Odluka o kazni je preinačena od strane Vrhovnog suda Srbije na 3 godine i 6 meseci. Krivično delo je izvršeno 6. 1. 1998. godine. Bila je u pritvoru od 6. 1. 1998. godine do 25. 5. 1998. Postupak pred Vrhovnim sudom trajao je dve godine. Na izdržavanju kazne se nalazi od 18. 10. 2001. godine.
5. Verica M. osuđena zbog ubistva na 8 godina zatvora (Okružni sud Pirot) zbog ubistva iz čl. 47 st. 1 KZ RS. Vrhovni sud je preinačio odluku o kazni na 9 godina zatvora. Bila je u pritvoru od 10. 8. 2000, a zatim je 7. 3. 2001. upućena na izdržavanje kazne pre pravosnažnosti presude.
6. Muzafera R. presudom Okružnog suda u Novom Pazaru osuđena je na kaznu zatvora u trajanju od 8 godina zbog izvršenja krivičnog dela ubistva iz čl. 47 st.1 KZ RS. Presudom Vrhovnog suda potvrđena je presuda Okružnog suda.
7. Biljana J, Okružni sud u Beogradu, ubistvo na mah, 5 godina, presuda doneta 29. 1. 2002, u pritvoru je od 8. 6. 2000, odnosno skoro 3 godine.

Ubijaju "emotivno"

Stručnjaci tvrde da motivi i načini "ženskog" ubistva vremenom ne mutiraju. Kao što se može videti i iz samih naslova na stranicama crne hronike, ovi zločini najčešće su počinjeni nad partnerom ili nekom osobom iz porodice. Stoga se može zaključiti da su ubistva koja počine žene uglavnom emotivne prirode, tj. motivisana su visokim stepenom emotivnog naboja.

Kod nas se na ovaj radikalan korak najčešće odlučuju udate žene, a žrtve su najčešće muževi. Ubistvo koje ona počini najčešće je rezultat osećaja bezizlaza zbog dugogodišnjeg bračnog maltretiranja.

Jedan od tipičnih primera ubistva supruga je i slučaj koji se pre nekoliko godina dogodio u Beogradu. Biljana Janković ubila je supruga Dragoslava u njihovom stanu. Kada je Dragoslav oko ponoći otišao da spava, Biljana mu je smrskala glavu sa nekoliko udaraca macolom. Biljana u početku nije priznavala ubistvo, ali je kasnije izjavila da se odlučila da usmrti supruga zato što je dugo godina fizički i seksualno zlostavljao.

Sličan slučaj dogodio se u Novom Pazaru 2002. godine. Muzafera Rizvanović ubila je sekirom muža Behrama u njihovom stanu, dok je Behram bio u dubokom snu i pod uticajem alkohola. U istrazi se branila da nije mogla da izdrži maltretiranja supruga koji je mnogo pio i pretio joj ubistvom. Sama se predala policiji, kojoj je potom rekla da se ne kaje, ali da žali što nije imala pištolj, pa je muža morala da ubije tupim delom sekire.

Žene ubice uglavnom su srednjeg imovnog stanja i neosuđivane, i veoma mali broj njih su alkoholičarke i narkomanke. Gotovo uvek se same prijavljuju policiji, osim u slučaju razbojništva i čedomorstva, kada, pak, gotovo uvek skrivaju ubistvo. Ono što je takođe zanimljivo je da žena ubija uglavnom sama, bez saizvršioca. Ubistva najčešće počine na spavanju ili u vreme popodnevnog odmora i s leđa, kada žrtva ne očekuje napad.

To čine bilo čim što im se nađe pri ruci - pištoljem, nožem, šipkom, macolom, a veoma često sekirom. Takođe veoma interesantno je da je prvi udarac koji zadaju fatalan, što znači da je udarac promišljen i da direktno ugrožava život, pa su povrede uglavnom u predelu glave i grudnog koša.
P. Rosić